KARADENİZ YAYLA ŞENLİKLERİ İSTANBUL KARTAL’DA NASIL VE NE ZAMAN BAŞLADI?
KARADENİZ YAYLA ŞENLİKLERİ İSTANBUL KARTAL’DA NASIL VE NE ZAMAN BAŞLADI?
DOĞU KARADENİZLİLER KÜLTÜR VE YARDIMLAŞMA DERNEĞİ NASIL KURULDU?
Ülkemiz kültür mirası içinde önemli yer tutan ve ülkemizin tüm bölgelerinde yüzyıllardır otantikliğini kaybetmeden sürdürülen şenliklerin en önemlilerinden olan, Karadeniz bölgesinin bir çok yaylasında ve bir çok adlar altında, ( Kadırga, Sultan Murat, Ayder, Kafkasör, Kümpet, Hıdırnebi, Karaapdal, Honeftera, Sisdağı; Sivri, Yayla ortası, Çoban derneği v.b gibi) yaz aylarında yapılan Karadeniz Yayla Şenlikleri geleneği ilk kez İstanbul Kartal’da büyük bir coşku ve katılımla 1985-1986 yıllarında birer kez, 1987-1997 yıllarında yılda iki kez, 1998 ve sonraki yıllarda yılda bir kez olmak üzere kesintisiz olarak sürdürülmektedir.
Bu şenliklerin yapılmasına nasıl başlanmıştır ve nasıl gerçekleştirilmiştir?
Bu sorulara doğru cevaplar almanın tüm hemşerilerimizin ve ilgilenenlerin bilmesi gereken bir hak olduğu düşüncesiyle bu yazı kaleme alınmıştır.
Karadeniz Yayla Şenliklerinin ilk defa yöresi dışında İstanbul Kartal’da yapılmasının başlangıcında ve tüm aşamalarında şenliklerin içinde bulunan bir folklorcu ve kültür adamı olarak, bir görev ve sorumluluk gereği hemşerilerimizi ve ilgilenenleri bilgilendirmek istedim.
Yöremiz kültürü, gelenek ve görenekleriyle yetişmiş bir folklorcu olarak 1973 yılından bu yana çeşitli Dernek, Vakıf ve Eğitim kurumlarında İstanbul ve Özellikle Kartal’da Karadeniz folkloru alanında yaptığımız yoğun çalışmalarımızda bizlere ilgi duyan ve yardım eden köylüm (Akçaabat-Işıklar) Öğretmen Kemal Atasoy ve Esnaf Saadettin Odabaşı ile Yayla şenliklerine gitmek isteği ve arzusu ile yaptığımız sohbetlerde, memlekete gitmek yerine bu şenlikler Kartal’da yapılabilir mi? düşüncesi Karadeniz Yayla Şenliklerinin İstanbul Kartal’da yapılmasının temelini oluşturdu.
Bu temel düşüncemizi çevremizdeki tüm hemşerilerimizle paylaştığımızda yoğun bir istek ve arzu ile karşılaştık. Bunun üzerine bir komite oluşturarak, İstanbul ve çevresindeki hemşerilerimizin adres rehberlerine mektup göndererek ve çevremizdeki tüm hemşerilerimizi haberdar ederek Karadeniz Yayla Şenliklerinin 1.sini Kartal-samandıra merasında 07.07.1985 Pazar günü yaklaşık (15.000) on beş bin kişilik katılımla gerçekleştirmiş olduk.
Çok büyük bir istek, arzu ve coşku ile karşılanan Karadeniz Yayla Şenliklerini İstanbul’da geleneksel hale getirmek, genişletmek ve yaşatmak amacıyla 1986 yılında daha organizeli ve geniş katılımlı bir komite ile şenlik hazırlıklarını tamamladık. Karadeniz Yayla şenliklerinin 2.sini gerçekleştireceğimiz güne bir hafta kala, kendisini rahmetle andığımız komite üyesi Saadettin Odabaşı arkadaşımızı bir tren kazasında kaybettik.
Bu üzücü olaya rağmen Karadeniz Yayla Şenliklerinin 2.sini Kartal-samandıra merasında 06.07.1986 Pazar günü yaklaşık (25.000) yirmi beş bin kişilik katılımla gerçekleşmiş oldu.
Karadeniz Yayla Şenliklerinin İstanbul Kartal’da yapılmasında ve genişletilerek yaşatılmasında büyük bir arzu, istek ve coşkuyla maddi ve manevi her şeyini ortaya koyarak hizmet veren Cavit Şentürk (Akçaabat), Hasan Aydın (Tonya), Hüseyin Avni Altunbaş (Maçka), Mehmet Tirgil (Düzköy), Hüseyin Sağlam (Vakfıkebir) ve İsmail Aydın (Maçka) ile daha birçok ismini hatırlayamadığım arkadaşlarımıza bütün hemşerilerimiz adına buradan teşekkür ediyorum.
Karadeniz Yayla Şenliklerinin İstanbul’da yapılması çok büyük bir arzu ve istekle ilgi görüp coşkuyla karşılanması sonucu bu şenliklerin kişisel komiteler eliyle değil dernek adı altında kurumsallaşarak gerçekleştirilmesine karar verildi. Derneğin tüm Karadenizi kucaklaması için sosyal ve kültürel olarak Karadeniz denildiğinde akla doğu Karadeniz geldiğinden derneğin isminin ‘DOĞU KARADENİZLİLER KÜLTÜR VE YARDIMLAŞMA DERNEĞİ’ olması hemşerilerimizce de uygun bulunarak benimsendi. Ve derneğimiz aşağıda isimleri ve memleketleri yazılı olan kurucular tarafından mayıs 1987 yılında resmen kuruldu.
DOĞU KARADENİZLİLER KÜLTÜR VE YARDIMLAŞMA DERNEĞİ’ nin kurucuları
1-Cemal Şentürk (Trabzon-Akçaabat-Işıklar)
2-Faik Tuna (Trabzon-Akçaabat-Işıklar)
3-Hasan Aydın (Trabzon-Tonya-İskenderli)
4-Hasan Okhan Okumuş (Trabzon-Akçaabat-Işıklar)
5-Hüseyin Avni Altunbaş (Trabzon-Maçka-Yukarı köy)
6-Fethi Öztürk (Trabzon-Vakfıkebir-Çarşıbaşı)
7-Emin Atasoy (Trabzon-Akçaabat-Işıklar)
Ana amacı Karadeniz Yayla Şenliklerinin geleneksel olarak yapılmasını organize etmek olan dernek, 1987 yılından 1997 yılına kadar her yılın temmuz ve ağustos aylarının ilk pazar günü, 1988 yılından sonra ise her yılın temmuz ayının ilk haftasının Cuma, cumartesi ve Pazar günleri Karadeniz Yayla şenliklerini organize etmektedir. 2012 yılına kadar yöresi dışında otuz sekiz ( 38) Karadeniz Yayla Şenliği yapılmıştır. Bu şenliklerin tarihçesi aşağıdadır.
DOĞU KARADENİZLİLER KÜLTÜR VE YARDIMLAŞMA DERNEĞİ
GELENEKSEL KARADENİZ YAYLA ŞENLİKLERİ TARİHÇESİ
SAYI TARİH GÜN SAYISI BAŞKANIN ADI SOYADI VE MEMLEKETİ
01. YAYLA ŞENLİĞİ. 07 TEMMUZ 1985 YILI BİR GÜN ŞENLİK KOMİTESİ -TRABZON-AKÇAABAT-TONYA-AÇKA
02. YAYLA ŞENLİĞİ 06 TEMMUZ 1986 YILI BİR GÜN ŞENLİK K0MİTESİ -TRABZON-AKÇAABAT-TONYA-MAÇKA
03. YAYLA ŞENLİĞİ. 05 TEMMUZ 1987 YILI BİR GÜN CEMAL ŞENTÜRK –TRABZON-AKÇAABAT-IŞIKLAR
04. YAYLA ŞENLİĞİ. 02 AĞUSTOS 1987 YILI BİR GÜN CEMAL ŞENTÜRK –TRABZON-AKÇAABAT-IŞIKLAR
05. YAYLA ŞENLİĞİ 03 TEMMUZ 1988 YILI BİR GÜN CEMAL ŞENTÜRK –TRABZON-AKÇAABAT-IŞIKLAR
06. YAYLA ŞENLİĞİ. 07 AĞUSTOS 1988YILI BİR GÜN CEMAL ŞENTÜRK –TRABZON-AKÇAABAT-IŞIKLAR
07. YAYLA ŞENLİĞİ. 02 TEMMUZ 1989 YILI BİR GÜN CEMAL ŞENTÜRK –TRABZON-AKÇAABAT-IŞIKLAR
08. YAYLA ŞENLİĞİ. 06 AĞUSTOS 1989 YILI BİR GÜN CEMAL ŞENTÜRK –TRABZON-AKÇAABAT-IŞIKLAR
09. YAYLA ŞENLİĞİ 01 TEMMUZ 1990 YILI BİR GÜN CAVİT ŞENTÜRK –TRABZON-AKÇAABAT-IŞIKLAR
10. YAYLA ŞENLİĞİ. 05 AĞUSTOS 1990 YILI BİR GÜN CAVİT ŞENTÜRK –TRABZON-AKÇAABAT-IŞIKLAR
11. YAYLA ŞENLİĞİ. 07 TEMMUZ 1991 YILI BİR GÜN CAVİT ŞENTÜRK –TRABZON-AKÇAABAT-IŞIKLAR
12. YAYLA ŞENLİĞİ. 04 AĞUSTOS 1991 YILI BİR GÜN CAVİT ŞENTÜRK –TRABZON-AKÇAABAT-IŞIKLAR
13. YAYLA ŞENLİĞİ 05 TEMMUZ 1992 YILI BİR GÜN CAVİT ŞENTÜRK –TRABZON-AKÇAABAT-IŞIKLAR
14. YAYLA ŞENLİĞİ. 02 AĞUSTOS 1992 YILI BİR GÜN CAVİT ŞENTÜRK –TRABZON-AKÇAABAT-IŞIKLAR
15. YAYLA ŞENLİĞİ. 04 TEMMUZ 1993 YILI BİR GÜN CAVİT ŞENTÜRK –TRABZON-AKÇAABAT-IŞIKLAR
16. YAYLA ŞENLİĞİ. 01 AĞUSTOS 1993 YILI BİR GÜN CAVİT ŞENTÜRK–TRABZON-AKÇAABAT-IŞIKLAR
17. YAYLA ŞENLİĞİ 03 TEMMUZ 1994 YILI BİR GÜN CAVİT ŞENTÜRK –TRABZON-AKÇAABAT-IŞIKLAR
18. YAYLA ŞENLİĞİ. 07 AĞUSTOS 1994 YILI BİR GÜN CAVİT ŞENTÜRK –TRABZON-AKÇAABAT-IŞIKLAR
19. YAYLA ŞENLİĞİ. 02 TEMMUZ 1995 YILI BİR GÜN AVNİ ÇAVUŞ –TRABZON-MAÇKA-MULAKA
20. YAYLA ŞENLİĞİ. 06 AĞUSTOS 1995 YILI BİR GÜN AVNİ ÇAVUŞ –TRABZON-MAÇKA-MULAKA
21. YAYLA ŞENLİĞİ 07 TEMMUZ 1996 YILI BİR GÜN MUSTAFA BAYRAM –TRABZON-AKÇAABAT-IŞIKLAR
22. YAYLA ŞENLİĞİ. 04 AĞUSTOS 1996 YILI BİR GÜN MUSTAFA BAYRAM –TRABZON-AKÇAABAT-IŞIKLAR
23. YAYLA ŞENLİĞİ. 06 TEMMUZ 1997 YILI BİR GÜN MUSTAFA BAYRAM –TRABZON-AKÇAABAT-IŞIKLAR
24. YAYLA ŞENLİĞİ. 03 AĞUSTOS 1997 YILI BİR GÜN MUSTAFA BAYRAM –TRABZON-AKÇAABAT-IŞIKLAR
25. YAYLA ŞENLİĞİ 3.4.5 TEMMUZ 1998 YILI ÜÇ GÜN HASAN OKHAN OKUMUŞ –TRABZON-AKÇAABAT-IŞIKLAR
26. YAYLA ŞENLİĞİ. 2.3.4 TEMMUZ 1999 YILI ÜÇ GÜN HASAN AYDIN –TRABZON-TONYA-İSKENDERLİ
27. YAYLA ŞENLİĞİ. 30/06-1.2 TEMMUZ 2000 YILI ÜÇ GÜN HASAN AYDIN –TRABZON-TONYA-İSKENDERLİ
28. YAYLA ŞENLİĞİ. 29.30/06-1 TEMMUZ 2001 YILI ÜÇ GÜN HASAN AYDIN –TRABZON-TONYA-İSKENDERLİ
29. YAYLA ŞENLİĞİ 5.6.7 TEMMUZ 2002 YILI ÜÇ GÜN BEKİR METE –RİZE-İYİDERE-FETHİYE MAH.
30. YAYLA ŞENLİĞİ. 4.5.6 TEMMUZ 2003 YILI ÜÇ GÜN BEKİR METE –RİZE-İYİDERE-FETHİYE MAH.
31. YAYLA ŞENLİĞİ. 2.3.4 TEMMUZ 2004 YILI ÜÇ GÜN ÖMER SERDAR –TRABZON-AKÇAABAT-GÖKÇELER
32. YAYLA ŞENLİĞİ. 1.2.3 TEMMUZ 2005 YILI ÜÇ GÜN ÖMER SERDAR –TRABZON-AKÇAABAT-GÖKÇELER
33. YAYLA ŞENLİĞİ 30/06-1.2 TEMMUZ 2006 YILI ÜÇ GÜN ÖMER SERDAR –TRABZON-AKÇAABAT-GÖKÇELER
34. YAYLA ŞENLİĞİ. 29.30/06-1 TEMMUZ 2007 YILI ÜÇ GÜN SALİH KARA –RİZE-İYİDERE-HAZAR MAH.
35. YAYLA ŞENLİĞİ. 4.5.6 TEMMUZ 2008 YILI ÜÇ GÜN TURGUT MERMERTAŞ –TRABZON-AKÇAABAT-IŞIKLAR
36. YAYLA ŞENLİĞİ. 3.4.5 TEMMUZ 2009 YILI ÜÇ GÜN TURGUT MERMERTAŞ –TRABZON-AKÇAABAT-IŞIKLAR
37. YAYLA ŞENLİĞİ 2.3.4 TEMMUZ 2010 YILI ÜÇ GÜN TURGUT MERMERTAŞ –TRABZON-AKÇAABAT-IŞIKLAR
38. YAYLA ŞENLİĞİ 1.2.3 TEMMUZ 2011 YILI ÜÇ GÜN TURGUT MERMERTAŞ –TRABZON-AKÇAABAT-IŞIKLAR
39. YAYLA ŞENLİĞİ 6.7.8 TEMMUZ 2012 YILI ÜÇ GÜN TURGUT MERMERTAŞ –TRABZON-AKÇAABAT-IŞIKLAR
40. YAYLA ŞENLİĞİ 5.6.7 TEMMUZ 2013 YILI ÜÇ GÜN TURGUT MERMERTAŞ –TRABZON-AKÇAABAT-IŞIKLAR
41. YAYLA ŞENLİĞİ 20.21.22 HAZİRAN 2014 YILI ÜÇ GÜN NECMİ KURT –TRABZON-ÇAYKARA-ŞAHİNKAYA
42. YAYLA ŞENLİĞİ …… 2015 YILI ÜÇ GÜN NECMİ KURT –TRABZON-ÇAYKARA-ŞAHİNKAYA YAPILMADI
Karadeniz Yayla Şenliklerinin yöresi dışında ilk kez derneğimiz tarafından düzenlenmesi sonucunda derneğimizi örnek alan, İzmit-Gölcük, Bursa, Adapazarı, Ankara, Zonguldak illerimiz başta olmak üzere ülkemizin bir çok şehrinde, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetinde ve Avrupa’da, bizler gibi doğduğu yerde değil de doyduğu yerde olmak zorunda olan yöremiz insanları, kimliklerini, gelenek ve görenekleri ile kültürlerini yaşamak, yaşatmak ve geleceğe taşımak, ülkemiz ve dünya kültürüne katkıda bulunmak üzere bu şenlikleri geleneksel olarak sürdürmektedirler.
Doğu Karadenizliler Kültür ve Yardımlaşma Derneği’nin öncülük ettiği, Geleneksel Karadeniz Yayla Şenliklerinin yürütülmesi, yaşatılması, geliştirilmesi, gelecek kuşaklara en sağlıklı bir şekilde aktarılması, Ülkemiz ve Dünya Kültürüne katkıda bulunması için tüm hemşerilerimizin, konu ile ilgilenen araştırmacı ve bilim adamlarının, bu alan kurulmuş bulunan kurum, kuruluş, dernek ve vakıfların her hangi bir bölünmeye ve dağınıklığa meydan vermeden, birlikte el ele vererek tüm güçlerini birleştirmelerinin, hem Karadeniz için hem de ülkemiz için gerekli olmasının yanında olumlu sonuçlar vereceğini unutmamalıyız.
Saygılarımla
Hasan Okhan Okumuş
Doğu Karadenizliler Kültür ve Yardımlaşma Derneği
Kurucusu ve Eski Başkanı