MÜKELLEFLERİN BİLMESİ GEREKENLER
VERGİ MÜKELLEFLERİNİN DİKKAT EDECEKLERİ HUSUSLAR
Vergi Kanunlarında yaşanan hızlı değişimler MUHASEBE ve MÜŞAVİRLİK hizmeti veren biz MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLERE aşağıdaki konularda Siz MÜKELLEFLERİMİZİ uyarıda bulunma ZORUNLULUĞU getirmiştir.
Siz mükelleflerimizin ve biz MESLEK MENSUPLARININ CEZAİ duruma düşmememiz için aşağıdaki konulara ait işlemlerde AZAMİ dikkat etmenizi, Tüm VERGİ MÜKELLEFLERİMİZİ aşağıdaki konularda daha ÖZENLİ davranmalarını tavsiye ederiz.
1- Alış ve Satış Faturalarının mutlaka Düzenlendiği aydaki MUHASEBE dosyası ile 7 gün içinde Muhasebe Departmanınıza Ulaştırılmalıdır. Vergi Usul Kanununa göre FATURALAR 7 gün içerisinde düzenlenmelidir. 7 (Yedi) günü aşmış şeklinde düzenlenen veya hiç düzenlenmeyen faturalar için Fatura Bedelinin % 10’u oranında, her bir belge için en az 240,00 TL Ceza kesilmektedir.
2- Alış – Satış Faturalarınızı Muhasebe departmanına DÜZENLENDİĞİ / ALINDIĞI ayda veriniz. Geç Verilmesi veya hiç verilmemesi durumunda, Bilanço Usulüne göre Defter tutan mükelleflerin vermek zorunda olduğu BA ve BS formlarında eksik beyana sebep olacağından, BA ve BS formlarının DÜZELTMESİNE sebep olacaktır. Ba/Bs formlarının verilme süresi geçtikten sonra 10 gün içerisinde yapılırsa ceza kesilmez. Bu süreyi takip eden 15 gün içerisinde verilmesi halinde ise özel usulsüzlük cezası 320,00 TL, bu süreden sonra düzeltme yapılırsa tam 1. 600,00 TL olarak uygulanır.
3- Yazar Kasa kullanan Mükelleflerin Mutlaka Günlük Z Raporlarını akşam işyerlerini kapatmadan almaları gerekmektedir. Ayrıca Her Bir satışı 1.000 TL aşmayanlar için YAZAR KASA fişi düzenlemeleri gerekmekte, 1.000 TL’yi aşanlar için MUTLAKA FATURA DÜZENLEMEK zorundadırlar. Bu zorunluluğa uymayanlar HER BİR FİŞ ve FATURA için % 10 oranında CEZA ödemek durumundadırlar. Ayrıca Her Ay sonu AYLIK Z raporu alınmalıdır. Muhasebe Dosyasına konmalıdır. Yazar Kasa Fişlerinde KDV Oranları hatalı olanlar düzelttirmelidir. Silik Raporlar için Bedelinin % 10’u oranında Ceza kesilmektedir.
4- Alış ve Satış Faturalarınızı AYLIK DOSYALAR halinde düzenlemeniz gerekmektedir. Vergi Dairesinden Gelen Memurlara O AYA AİT Dosyanın mutlaka gösterilmesi gerekmektedir. Bu nedenle Evraklarını Memurlara göstermeyenlere 1.Sınıf Tacirlere 1.600,00 TL, 2.Sınıf Tacirlere 800,00 TL, Diğerlerine 400,00 TL VUK. Mük. 355 göre Ceza kesilmektedir.
5- Muhasebe Departmanlarınıza Alış-Satış Faturalarınızı, Tahsilat Makbuzlarınızı, Satıcı Ödeme Makbuzlarınızı, Gider Pusulalarınızı, Serbest Meslek Makbuzunuzu, Banka Ekstrenizi, Sigorta Poliçelerinizi, Z Raporlarınızı ve Diğer Masraf Evraklarınızı HER AY DÜZENLİ ulaştırınız. Aksi Halde Verilecek beyannamelerde eksik beyan verilmesine sebep olacaktır. Eksik Verilen Beyannameler için Düzeltmeler Mutlaka Ait olduğu Ayda yapılmalıdır. Ancak bilinmelidir ki, Verilen her düzeltme veya yapılan her hata Vergi Dairesi tarafından İncelenme Riskinizi arttırmaktadır.
6- Giren Personeli 1 gün önceden, Çıkan Personellerinizi Mutlaka aynı gün içerisinde Muhasebe Departmanınıza iletiniz. Muhasebe Departmanı Çıkış işlemini 10 gün içerisinde STK’ya bildirmek zorundadır. Bu işlemlerin süresinde verilmemesi halinde her bir personel için ASGARİ ÜCRET tutarında CEZA ödenmektedir. Ayrıca Viziteye çıkan personelinizin İşbaşı Kâğıdını veya var ise Raporu Muhasebe departmanına iletiniz, Muhasebe Departmanı ise Raporları en geç 5 iş günü içerisinde STK’ya bildirmek zorundadır.
7- Aylık SGK HİZMET DÖKÜMÜNÜ işyerinize ASINIZ. Ayrıca sizlere verilen BORDROLARI ve Hesap Pusulalarını da personellerinize mutlaka imzalatınız. İmzalatmadığınız takdirde personelin itirazında MAAŞINI tekrar ödemek zorunda kalırsınız. Hizmet Dökümlerinin işyerinde Asılmaması Durumunda Asgari Ücretin 2 katı tutarında Ceza ödersiniz. Personeli 10 kişiyi aşan işyerleri Personel maaşlarını BANKADAN ödemek ZORUNDADIR.
8- İşyeri Kiralarının tutarı ne olursa olsun BANKADAN ÖDENMEK ZORUNDADIR. Ödeme Makbuzlarını Mutlaka MUHASEBE Dosyalarınıza koyunuz. Bankadan Ödenmeyen Her bir Kira için 1.Sınıf Tacirlere 1.200 TL, 2.Sınıf Tacirlere 600 TL, Diğerlerine 300 TL VUK. Mük. 355 göre Ceza kesilmektedir.
9- Faaliyetiniz ile ilgili olmayan MASRAF BELGELERİNİN Muhasebe Dosyanıza koymayınız. Bu tür bir Masraf Belgesi yanlışlıkla işlenir ise, Vergi İncelemesinde, Belgenin yaklaşık 3 Katı tutarında CEZA ÖDERSİNİZ.
10- Alış Faturaları veya Masraf Belgeleri Geç Verilmemelidir. Muhasebe Dosyalarına ÖNCEKİ AYA AİT MASRAF faturaları konmamalıdır.
11- Satış Faturalarınızda ve İrsaliyelerde Mutlaka Seri ve Tarih takip etmelidir. Etmediği takdirde 1.600,00 TL Ceza Kesilmektedir. Ayrıca Faturalarda 5.000 TL aşması halinde AÇIK kesilmeli, Açık kesilen faturalar Mutlaka BANKA ile ödenmelidir. Fatura ile Ödeyen Mutlaka Aynı kişi olmalıdır. Özellikle Kredi Kartı ile yapılan tahsilatın faturası kesilmelidir. Kesilecek Fatura KART SAHİNİNE KESİLMELİDİR.
12- Banka Hesaplarınızdan Firmanıza ait olmayan ödemeler yapılmamalıdır. Tespitinde Sebebi Sorulacak olup, Gider yazılmış ise İse İndirilen KDV ve 1 Kat Vergi Zıyaı Cezası Kesilecek, ayrıca Gelir Veya Kurumlar Vergisi yönünden de eksik tahakkuk eden vergi Gecikme zammı ile birlikte istenecektir. Ayrıca Usulsüzlük Cezası da kesilecektir.
13- İşyerinizde Vergi Levhası bulundurulması, SGK Hizmet Dökümü, Yazar Kasa Levhası, KDV Dâhildir Tabelası, Asgari Ücret Uygulanmak Zorundadır Tabelası, Sigara İçilmez Tabelası asılmak zorundadır. Asılmaz ise SGK Hizmet Dökümü için 2 Asgari Ücret tutarında, Yazar Kasa, KDV Dâhildir, Ödeme Kaydedici Cihaz Levhası için Usulsüzlük Cezası, Sigara İçmek Yasaktır Levhası için ise şirketler 124,00 TL Ceza ödeyeceksiniz.
14- Muhasebe Evrakları Her ay düzenli MUHASEBE DEPARTMANINA İLETİLMELİDİR. Evrakları Gelmeyen firmaların Beyannameleri VERİLEMEZ BU yönden Muhasebeciniz sorumlu olmaz.
Siz Vergi Mükelleflerinin sorun yaşamamaları için yukarıdaki konulara duyarlı olmalarını öneririz.
VERGİ MÜKELLEFLERİNİN BİLMESİ GEREKENLER
MALİ KONULARDA NELERE DİKKAT EDİLMELİ
1- İlk defa İşe başlayacak mükellefler işe başlamadan önce, işi bırakan mükellef de işi bıraktığı tarihten itibaren 30 gün içinde vergi dairesine yazılı bildirimde bulunmak zorundadır.
2- Perakende fiş kesme sınırını aşan her türlü mal ve hizmet teslimi için, bedeli tahsil olsun veya olmasın 7 (yedi) gün içinde "fatura “kesilmesi zorunludur. Bunun altındaki alışverişler ve hizmetler için "yazar kasa fişi" düzenlenmeli, ancak, müşteri isterse, tutarı ne olursa olsun fatura kesilmesi gerekmektedir.
3- Fatura tanzim edilirken içeriği tam olarak doldurulmalı, alıcının adı, soyadı / ünvanı, adresivergi sicil / T.C. kimlik açık olarak yazılmalı, satılan mal veya hizmetin cinsi ve miktarı belirtilmeli ve mutlaka mürekkepli kalem doldurulmalıdır.
4- İşyerinden nihai tüketiciye yapılan belgeli satışlar haricindeki tüm emtia nakli için sevk irsaliyesi düzenlenmek zorundadır. Sevk irsaliyesinin üzerine fiili sevk tarihi (irsaliyeli fatura kullanılıyorsa sevk saati, sevk ve düzenleme tarihinin) bulunması zorunludur. Sevk tarihinden sonraki 7 gün içinde sevk edilen malın faturası ay atlamadan düzenlenmelidir
5- Mal işyerinizde teslim edilmiş ise faturanın altına "İş bu fatura muhteviyatı iş yerinde teslim edilmiştir." şerhi konulmalıdır.
6- İptal olan faturaların iptal nedenleri fatura üzerine yazılmalı ve aslı sureti ile birlikte saklanmalıdır. Yazılan iptal nedeni kanuna aykırı olmamalıdır
7- Yazar Kasa fişinizin ve düzenlediğiniz faturaların okunaklı olmaması, yazarkasa tarih ve saat ayarlarının doğru olmaması usulsüzlük cezasını gerektirir
8- Teslimin yapıldığını ispatlamak için satış faturası veya sevk irsaliyesinde alıcıya "Tam ve Noksansız Teslim Aldım" şeklinde not yazdırıp imzalatınız. Müşterinizin bizzat kendisi veya yetkilisi imzalaması gerekmektedir. Alacağınızla ilgili ihtilaf halinde özellikle aranılmaktadır.
9- Kredi Kartı ile yapılan satışların Ödeme kaydedici Cihaz ile yapılması halinde kredi departmanını muhakkak kullanmalıdır. Aksi takdirde belge düzenlenmeme cezasıyla karşılaşırsınız.
10- Sahte belge kullanmak 18 aydan 3 yıla kadar ağır hapis cezası, muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge kullanmak ise 6 aydan 3 yıla kadar hapis cezası uygulanır. KDV indirimi reddedilir, 3 kat vergi ziya cezası uygulanır ve uzlaşma kapsamı dışında bırakılır.
11- Sahte belge iddiası ile karşılaşmamak için tüm fatura ödemelerinizi banka havalesi veya çek ile ödeme yolunu tercih etmelisiniz.
12- Ödenmeyen SSK primleri ancak ödendiği dönemde gider yazılabilir. Gelir vergisi mükellefi iseniz ödemiş olduğunuz Bağ Kur primlerinizi ticari kazancınızdan indirebilirsiniz.
13- Defter ve Belgelerinizi mevcut takvim yılını takip eden yılın;
a) Vergi Usul Kanununa göre 5. yılın,
b) Sosyal Sigortalar Kanunu ve Türk Ticaret Kanununa göre 10. yılın, son gününe kadar saklanması zorunludur.
14- Defter ve belgelerin kaybolması, yanması, çalınması vb hallerde 15 gün içinde zayi belgesi almak için mahkemeye müracaat etmeniz gerekmektedir. Aksi halde defter ve belgeleri gizlemiş olduğunuz iddiası ile karşı karşıya kalabilirsiniz.
15- Alış veya satış faturalarınızın tutarı 5,000 TL (BEŞBİN TL) aşması halinde taksit bile olsa ödeme ve tahsilatların bankadan yapılması zorunludur. İşyeri kiralarının tutarı ne olursa olsun ödenmesi bankadan yapılması zorunludur.
İŞ HUKUKUNDA NELERE DİKKAT EDİLMELİ
1-SSK il müdürlüğüne işyerini işe başlamadan ve işçi çalıştırmaya başlamadan önce bildirmediğiniz takdirde idari para cezası ödemek zorunda kalırsınız.
2- İşletmeye işçi alınacağı hallerde çalışmaya başlamadan en az bir gün önce Sigortalı İşe Giriş Bildirgesi SSK il müdürlüğüne verilmelidir. Her işçi için iş sözleşmesi yapılmalıdır.
3- İnşaat veya diğer gerekli iş türlerinde işçinin Sağlık Raporu olmadan işyerinde işçi çalıştırılamaz. 15 yaşından küçük işçi çalıştırılamaz. Stajyer ise hafif işlerde çalıştırılmak koşulu ile öğrenimleri için stajını tamamlayabilir. Ayrıca 14 yaşına girmiş olmalıdırlar.
4- Çıraklık Eğitim Merkezi öğrencilerinin sözleşmeleri ücretlerinin gider yazılabilmesi için aynı gün muhasebeye verilmelidir. En az asgari ücretin %30 kadar ücret ödenecektir.
5- İş kanununa göre işçiyi deneme süresi iki aydır. Bu deneme süresinde de sigortalı olmak zorundadır.
6- İşçi işyerinde iş kazası geçirmesi halinde, ilgili kuruma takip eden 2 iş günü içinde bilgi verilebilmesi için, aynı gün meslek mensubuna bilgi veriniz.
7- Yıllık ücretli izinlerini kullanan işçilere ücretli izin defteri imzalatılır. Kullanmayanlara ise işten ayrılmaları halinde hizmet süresine göre izin ücretleri ödenir.
8- İşçi işyerinden İşveren tarafından çıkartılmak istenirse hizmet süresine göre önceden işçiye bildirilecektir. Aksi halde ihbar tazminatı ödemek zorunda kalırsınız.
9- İşçinin Kıdem tazminatı alabilmesi için en az bir yıl sigortalı çalışmalıdır. Her geçen tam yıl için işçiye son aldığı ücretten 30 gün karşılığı tazminat ödenir.
10- İşçi, kendi isteğiyle işten ayrılmak isterse her hangi bir tazminat talep edemez. Hatta işvereni zor bir durumda bırakıyorsa işçi hakkında yasal işlem yapılır. İşçinin elinden kendi isteğiyle ayrıldığına dair bir yazı alınmalıdır. Ya da noterden işçinin ikametgâh adresine ihtarname çekilmelidir.
11- İşçi işveren tarafından sebepsiz çıkartılıyorsa altı aydan evvel aynı vasıfta işçi alınamaz. Ancak çıkartılan işçiye bilgi verilmek suretiyle yeni işçi alınabilir.
12- İşçilere zorla ücretsiz izin verilemez. İşçinin muvafakatine tabidir.
13- Mesai günlük 7,5saat haftalık ise 45 saattir. Fazla mesai ise günde en fazla 3 saat yılda 90 saattir. Ödenecek ücret ise saat başına düşen normal çalışma ücretinin yüzde elli fazlasıyla tespit edilir.
14- 18 yaşını doldurmamış erkek veya her yaştaki kadın işçiler ağır ve tehlikeli işlerde çalıştırılamaz. Gece postalarına kalamazlar.(Kurum İznine tabidir.)
15- İşçilerden işi bırakan veya çalışmış olduğu ay içinde 30 günden az çalışmış olan var ise eksik çalışma nedeni bildirilmek zorundadır. 30 günden az çalışan işçiler için Puantaj Cetveli tutmanız sizin yararınıza olacaktır.
MUHASEBE İLE İLGİLİ NELERE DİKKAT EDİLMELİ
Muhasebenin sağlıklı yürütülebilmesi düzenli evrak akışına bağlıdır.
1- İşletmenizle ilgili gelir ve gider belgeleri ile birlikte her bir müşterinize bir ay içinde yaptığınız satışlar ve alışlarınız 5.000,00 TL ve üzeri olanların mutabakat belgeleri ve bunların yanında banka ekstrelerinin, kredili satış belgelerinin, çek senet bilgilerinin, cari hesap mutabakatlarının, ödeme ve tahsilât makbuzlarının muhasebeye düzenli aralıklarla (ertesi ayın 10.gününe kadar) teslim etmeniz gerekmektedir. Aksi halde eksik beyan verilmesine neden olunur. Eksik beyanlar için düzeltmeler ilgili ayda yapılacağından hata ve düzeltmelerin artması inceleme riskinizi arttırmaktadır. İşletmenize gelen her türlü tebligatların gereğinin yapılabilmesi için 3 gün içinde meslek mensubuna ulaştırmanızda büyük yarar vardır.
2- Meslek mensubu ile mutlaka sözleşme tanzim ediniz. Sözleşme tanzimi ile ücreti, mesleki hak ve ödevleri belirlemiş olursunuz. Meslek mensupları ücretsiz iş yapamazlar. Meslek mensuplarının emanet para almaları yasaklanmıştır. İşyeri adresiniz veya faaliyet konularınız değiştiği takdirde gerekli müracaatların yapılabilmesi için meslek mensubuna en kısa zamanda bilgi veriniz.
3- Her takvim yılı sonunda
İşletme stoklarının borç ve alacaklarınızın envanterinin hazırlanarak en geç 10 Ocak gününe kadar muhasebeye ibraz etmeniz gerekmektedir.
Bu nedenle yıl sonu itibariyle envanter çalışmaları ile aşağıdaki işlemler gerçekleştirilmelidir.
—Müşteriler Ve Satıcılar Cari Hesaplarında Mutabakatlar Yapılarak Listelenmesi
—Stok Sayımlarının Miktar Fiyat Tutar İtibariyle Tespit Edilerek Döküm Yapılması
—Satıcılara Verilen Çek Ve Senetler İle Kredi Borçlarının Dökümlerinin Yapılması
---Portföyde veya Tahsilde Bulunan Müşteri Çek Senetlerin Dökümünün Yapılması
—Sabit Kıymetlerin Demirbaşların Makinelerin Sayımı Ve Dökümünün Yapılması
---Esas faaliyetiniz dışında, kira gelirleriniz, Hisse senedi-Tahvil ve benzeri gelirleriniz ile Banka faiz gelirlerinizin ve yabancı para işlemlerinizin vergi kesintileri ile listelenmiş detaylı dökümleri
Bu nedenle siz vergi mükelleflerinin, sorun yaşamamaları için, yukarıdaki konulara duyarlı olmanızı öneririz.
İŞYERİNE BULUNDURULMASI VE ASILMASI ZORUNLU LEVHALAR
1- Vergi Levhası, asılma zorunluluğu yerine bulundurma zorunluluğu gelmiştir.
2- Yazar Kasa Levhası
3- KDV Dâhil Levhası
4- Sigortalı Hizmet Listesi
5- Sosyal Güvenlik Destek Primi Bordrosu
6- Mesai Saatlerini Gösterir Yazı
7- İşçi Çizelgesi
8- Asgari Ücret Yazısı
9- İşyeri Açma İzin Belgesi (Belediye)
10- Küşat (Belediye)
11- Hafta Sonu Ve Tatil Günleri Çalışma İzin Belgesi (Belediye)
12- İlan ve Reklam Vergisi Levhası
13- Meslek Odası Kayıt Levhası
İşletmenin birden fazla işyeri bulunması halinde her bir işyerine yukarıdaki belgelerin asılması gerekmektedir.
İşletmenin bir işyerinde birden fazla kat veya bölüm bulunması halinde girişinde asılları her kat veya bölümünde vergi levhası bulunması, KDV dâhildir levhasının bir suretinin asılı olması zorunludur.
HASAN OKHAN OKUMUŞ
S.M.MALİ MÜŞAVİR